Śmierć członka rodziny niesie za sobą zazwyczaj wiele nieprzyjemnych przeżyć, najczęściej nikt nie jest na nią przygotowany. W większości przypadków spadek po zmarłym kojarzy nam się z zyskiem. Czasami jednak okazuje się, że spadkodawca pozostawił po sobie długi spadkowe i to na tyle wysokie, że nie opłaca się przyjmować spadku. W takich sytuacjach można spadek odrzucić. Co zrobić jednak, gdy do spadku powołane jest małoletnie dziecko?

Odrzucenie spadku przez osobę dorosłą jest proste i wymaga złożenia odpowiedniego oświadczenia w odpowiednim czasie w Sądzie lub o notariusza. W przypadku dziecka trzeba dopełnić dodatkowe formalności. W celu odrzucenia spadku w imieniu dziecka najlepiej skontaktować się z profesjonalnym pełnomocnikiem, żeby mieć pewność, że nie przeoczymy żadnego szczegóły i czynność zostanie dokonana w odpowiednim czasie i prawidłowy sposób. Jeśli potrzebują Państwo pomocy adwokata, to serdecznie zapraszam do kontaktu: www.kancelariawach.pl

W jaki sposób można złożyć oświadczenie o odrzuceniu spadku?

Spadkobierca decydując co zrobić ze spadkiem, może: przyjąć spadek wprost, a więc bez ograniczenia odpowiedzialności za długi: przyjąć spadek z dobrodziejstwem inwentarza, a więc ograniczając swoją odpowiedzialność za długi spadkowe do wysokości wartości nabytego spadku, może także odrzucić spadek.

Jakie są zasady odrzucenia spadku w imieniu małoletniego?

Zasady odrzucenia spadku w imieniu dziecka są tożsame, jak w przypadku dorosłego. Spadek można odrzucić w terminie 6 miesięcy od daty dowiedzenia się o swoim powołaniu do spadku. Dla przykładu, jeśli dowiedzieliśmy się w dniu 1 stycznia o swoim powołaniu do spadku, to mamy termin 6 miesięcy na jego odrzucenie, czyli termin ten upływa w dniu 1 lipca.

Termin 6 miesięczny zaczyna biec dla każdego ze spadkobierców osobno. Dla spadkobierców, którzy ustawowo dziedziczą jako pierwsi, termin zaczyn biec od dnia, kiedy dowiedzieli się o śmierci spadkodawcy. Natomiast dla kolejnych spadkobierców, termin biegnie od dnia, kiedy dowiedzieli się, że poprzedni spadkobiercy odrzucili spadek.

Czy potrzebna jest zgoda Sądu?

Odrzucenie spadku to czynność przekraczająca zwykły zarząd majątkiem dziecka, zatem co do zasady, aby odrzucić spadek w imieniu małoletniego, trzeba uzyskać zgodę sądu opiekuńczego. W tym celu trzeba złożyć do Sądu Rejonowego (w którego właściwości zamieszkuje dziecko) wniosek o wyrażenie zgody na dokonanie czynności przekraczającej zwykły zarząd majątkiem dziecka.

W takim postępowaniu trzeba wykazać, że przyjęcie spadku przez dziecko jest nieopłacalne lub ryzykowne. Dobrze jest wykazać, że spadkodawca miał długi i przyjęcie spadku jest nieopłacalne. Na potwierdzenie swoich twierdzeń należy przedstawić dowody (dokumenty, zeznania świadków i inne).

Kolejnym krokiem, po uzyskaniu zgody Sądu jest odrzucenie spadku w imieniu dziecka przed notariuszem lub w Sądzie. Termin na odrzucenie spadku ulega zawieszeniu na czas trwania postępowania o wyrażenie zgody na odrzucenie spadku.

Kiedy jest wymagana zgoda Sądu?

Zgoda Sądu nadal jest wymagana w niektórych przypadkach, w szczególności, gdy rodzice nie porozumieli się co do odrzucenia spadku w imieniu dziecka, a także, kiedy spadku nie odrzucają inni zstępni rodziców tego dziecka (np. pełnoletnie rodzeństwo dziecka).

Kiedy zgoda sądu nie jest potrzebna?

W dniu 15 listopada 2023 r. weszła w życie nowelizacja ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks Rodzinny i Opiekuńczy, istotna w sprawach dotyczących oświadczeń o odrzuceniu spadku w imieniu małoletniego.

Według nowego przepisu art. 101 § 4 k.r.o., jeżeli dziecko jest powołane do dziedziczenia wskutek uprzedniego odrzucenia spadku przez rodzica, to czynność polegająca na odrzuceniu spadku w imieniu dziecka przez rodzica, któremu w tym zakresie przysługuje władza rodzicielska, gdy jest dokonywana za zgodą drugiego z rodziców, któremu również w tym zakresie przysługuje władza rodzicielska, albo gdy jest dokonywana wspólnie, nie wymaga zezwolenia sądu.

Zatem trzeba spełnić kilka warunków: dziecko jest powołane do dziedziczenia, ponieważ jego rodzic odrzucił spadek; odrzucenie spadku w imieniu dziecka dokonywane jest przez rodzica, któremu przysługuje władza rodzicielska; drugi z rodziców, któremu przysługuje władza rodzicielska wyraża zgodę na odrzucenie spadku lub odrzucenie dokonywane jest wspólnie przez oboje rodziców; spadek odrzuca uprawnione do tego spadku rodzeństwo dziecka.

Po spełnieniu powyższych warunków można odrzucić spadek w imieniu dziecka przed notariuszem lub przed sądem, nie pytając się sądu opiekuńczego o zgodę.