Prawomocny wyrok sądu karnego, w którym oskarżony został skazany na bezwzględną karę pozbawienia wolności, nie zawsze musi oznaczać natychmiastowe skierowanie do zakładu karnego. Istnieje bowiem możliwość odłożenia w czasie pobytu w zakładzie karnym – skazany może starać się o odroczenie wykonania kary pozbawienia wolności. Ustawodawca przewidział również możliwość odroczenia wykonania kary ograniczenia wolności. Takiej możliwości nie ma jednak w przypadku kary grzywny, albowiem skazany na karę grzywny może starać się o możliwość rozłożenia jej na raty.
Obligatoryjne odroczenie wykonania kary pozbawienia wolności.
Kodeks Karny Wykonawczy różnicuje przypadki, kiedy sąd musi obowiązkowo orzec o odroczeniu wykonania kary pozbawienia wolności, a kiedy jest to z jego strony jedynie fakultatywne.
Zgodnie z artykułem 150 Kodeksu Karnego Wykonawczego, wykonanie kary pozbawienia wolności w wypadku choroby psychicznej lub innej ciężkiej choroby uniemożliwiającej wykonywanie tej kary sąd odracza obligatoryjnie do czasu ustania przeszkody. Za ciężką chorobę uznaje się taki stan skazanego, w którym umieszczenie go w zakładzie karnym może zagrażać życiu lub spowodować dla jego zdrowia poważne niebezpieczeństwo. W takim przypadku Sąd powinien podjąć decyzję po przeprowadzaniu opinii biegłych, którzy ocenią stan zdrowia skazanego.
Fakultatywne odroczenie wykonania kary pozbawienia wolności.
Z kolei fakultatywnie sąd może odroczyć wykonanie kary pozbawienia wolności, jeżeli natychmiastowe wykonanie kary pociągnęłoby dla skazanego lub jego rodziny zbyt ciężkie skutki, a w stosunku do skazanej kobiety ciężarnej oraz osoby skazanej samotnie sprawującej opiekę nad dzieckiem sąd może odroczyć wykonanie kary na okres do 3 lat po urodzeniu dziecka.
Wspomniane przesłanki podlegają każdorazowo ocenie Sądu, a pozytywne uwzględnienie wniosku każdorazowo zależeć będzie od konkretnych okoliczności danej sprawy. W orzecznictwie przykładowo wskazywano, że brak możliwości kontynuowania nauki może być uznany za „ciężki skutek” w myśl art. 151 § 1 Kodeksu Karnego Wykonawczego, ale tylko wówczas, gdy natychmiastowe wykonanie kary powoduje przerwanie edukacji, której koniec lub jej wyodrębniony fragment (klasa, semestr) jest nieodległy. Nadto uzasadnieniem odroczenia kary mogą być także konieczność zapewnienia opieki innym członkom rodziny ze względu na ich wiek, chorobę lub kalectwo, gdy opieki tej nie mogą zapewnić inne osoby, czy też konieczność uregulowania ważnych spraw zawodowych, osobistych lub majątkowych.
Dodatkowo Sąd może odroczyć wykonanie kary pozbawienia wolności w wymiarze do roku, jeżeli liczba osadzonych w zakładach karnych lub aresztach śledczych przekracza w skali kraju ogólną pojemność tych zakładów. Odroczenia na tej podstawie nie udziela się skazanym, którzy dopuścili się przestępstwa z zastosowaniem przemocy lub groźby jej użycia, skazanym w warunkach recydywy, a także skazanym za przestępstwa określone w art. 197-203 Kodeksu karnego popełnione w związku z zaburzeniami preferencji seksualnych.
Ile trwa odroczenie wykonania kary?
W przypadku obligatoryjnego odroczenia wykonania kary pozbawienia wolności z powodu choroby psychicznej lub innej ciężkiej choroby – odroczenie trwa do ustania przyczyny uniemożliwiającej wykonywanie kary z powodów zdrowotnych.
Natomiast w sytuacjach fakultatywnego odroczenia wykonania kary, sąd może odroczyć karę pozbawienia wolności na okres do roku, a w stosunku do skazanej kobiety ciężarnej oraz osoby skazanej samotnie sprawującej opiekę nad dzieckiem – na okres do 3 lat po urodzeniu dziecka. Jednocześnie Kodeks nie określa minimalnego okresu, na jaki zostaje odroczone wykonanie kary pozbawienia wolności.
Przy czym odroczenie może być udzielone kilkakrotnie, jednak jego łączny czas nie może przekroczyć powyżej wskazanych okresów. Okres odroczenia biegnie od dnia wydania pierwszego postanowienia w tym przedmiocie.
Kiedy można złożyć wniosek o odroczenie wykonania kary?
Orzekanie przez Sąd o odroczeniu wykonania kary jest możliwe do momentu rozpoczęcia wykonania kary przez skazanego. Zatem w przypadku, gdy skazany złożył wniosek w tym przedmiocie do sądu, lecz ten nie zdążył go rozpoznać przed tym jak wnioskodawcę doprowadzono do zakładu karnego, jego wniosek zostanie przekazany do sądu penitencjarnego i potraktowany jako wniosek o przerwę w wykonaniu kary. Dlatego też ze złożeniem wniosku o odroczenie wykonania kary nie należy zwlekać. Najlepiej uczynić to wkrótce po uprawomocnieniu się wyroku skazującego, albowiem prawomocne orzeczenie podlega niezwłocznemu wykonaniu.
Dodatkowo złożenie wniosku o odroczenie kary nie wstrzymuje jej wykonania. Sąd może jednak postanowić o wstrzymaniu wykonania wyroku do czasu rozpoznania wniosku o odroczenie kary, dlatego też warto złożyć wraz z wnioskiem o odroczenie kary wnioek o wstrzymanie wykonania kary.
Pomoc Adwokata
Pamiętaj, że jeśli potrzebujesz adwokata, to chętnie Ci pomogę. Doradzam klientom z obszaru całej Polski, w tym również w ramach konsultacji online oraz porad telefonicznych. Zapraszam serdecznie do zapoznania się z moją ofertą oraz do kontaktu!
