Renta rodzinna – komu i kiedy przysługuje?

Renta rodzinna to świadczenie ubezpieczeniowe mające charakter alimentacyjny.

Celem renty rodzinnej jest zapewnienie pewnego rodzaju rekompensaty po śmierci zobowiązanego, który przyczyniał się do utrzymania danej osoby. Jej podstawową funkcją jest zapewnienie środków utrzymania krewnym i powinowatym zmarłego, którzy nie są w stanie utrzymać się samodzielnie.

Często zdarzają się jednak sytuacje, gdy Zakład Ubezpieczeń Społecznych odmawia przyznania takiego świadczenia i pozostaje wtedy wniesienie odwołania do Sądu. Sprawy takie są jednak często skomplikowane i złożone, dodatkowo wymagają odpowiedniego przygotowania i złożenia wymaganego materiału dowodowego. Dobrze jest w takiej sytuacji skorzystać z pomocy profesjonalisty, który ma doświadczenie w prowadzeniu spraw cywilnych. Jeśli potrzebują Państwo pomocy adwokata, to serdecznie zapraszam do kontaktu: www.kancelariawach.pl

Po kim można otrzymać rentę rodzinną?

Zgodnie z art. 65 ustawy z 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, renta rodzinna przysługuje uprawnionym członkom rodziny osoby, która w chwili śmierci miała ustalone prawo do emerytury lub renty z tytułu niezdolności do pracy lub spełniała warunki wymagane do uzyskania jednego z tych świadczeń. Nadto, zgodnie z art. 66 tejże ustawy, renta rodzinna przysługuje także uprawnionym członkom rodziny osoby, która w chwili śmierci pobierała zasiłek przedemerytalny, świadczenie przedemerytalne lub nauczycielskie świadczenie kompensacyjne.

Komu przysługuje renta rodzinna?

Zgodnie z art. 67 ustawy z 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, do renty rodzinnej uprawnieni są następujący członkowie rodziny: dzieci własne, dzieci drugiego małżonka oraz dzieci przysposobione; przyjęte na wychowanie i utrzymanie przed osiągnięciem pełnoletności wnuki, rodzeństwo i inne dzieci, z wyłączeniem dzieci przyjętych na wychowanie i utrzymanie w ramach rodziny zastępczej lub rodzinnego domu dziecka; małżonek (wdowa i wdowiec); rodzice.

Należy pamiętać, że dzieci własne, dzieci drugiego małżonka i dzieci przysposobione mają prawo do renty rodzinnej: do ukończenia 16 lat lub do ukończenia nauki w szkole, jeżeli przekroczyły 16 lat życia, nie dłużej jednak niż do osiągnięcia 25 lat życia, albo bez względu na wiek, jeżeli stały się całkowicie niezdolne do pracy oraz do samodzielnej egzystencji lub całkowicie niezdolne do pracy w okresie, o którym mowa wyżej.

Uprawnienie wdowy do renty rodzinnej.

Warunki przyznania wdowie renty rodzinnej zostały określone w art. 70 ustawy z 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu ubezpieczeń Społecznych. Zgodnie z art. 70 ust. 1 tej ustawy wdowa ma prawo do renty rodzinnej, jeżeli w chwili śmierci męża osiągnęła wiek 50 lat lub była niezdolna do pracy albo wychowuje co najmniej jedno z dzieci, wnuków lub rodzeństwa uprawnione do renty rodzinnej po zmarłym mężu, które nie osiągnęło 16 lat, a jeżeli kształci się w szkole – 18 lat życia, lub jeżeli sprawuje pieczę nad dzieckiem całkowicie niezdolnym do pracy oraz do samodzielnej egzystencji lub całkowicie niezdolnym do pracy, uprawnionym do renty rodzinnej.

A jeśli brak było wspólności małżeńskiej?

W świetle art. 70 ust. 3 ustawy małżonka rozwiedziona lub wdowa, która do dnia śmierci męża nie pozostawała z nim we wspólności małżeńskiej, ma prawo do renty rodzinnej, jeżeli oprócz spełnienia warunków określonych w ust. 1 lub 2 miała w dniu śmierci męża prawo do alimentów z jego strony ustalone wyrokiem lub ugodą sądową. Przepis ten jednak – na podstawie wyroku Trybunału Konstytucyjnego z 13 maja 2014 r. (SK 61/13) – stracił moc w zakresie, w jakim uprawnienie małżonki rozwiedzionej do uzyskania renty rodzinnej, poza spełnieniem przesłanek określonych w art. 70 ust. 1 i 2 tej ustawy oraz wymogu posiadania w dniu śmierci męża prawa do alimentów z jego strony, uzależnia od tego, aby alimenty były ustalone wyrokiem lub ugodą sądową.

Z powołanego wyroku Trybunału Konstytucyjnego wynika zatem, że potwierdzeniem prawa do alimentów może być nie tylko orzeczenie lub ugoda sądowa, jak stanowił art. 70 ust. 3 ustawy emerytalno-rentowej do tej pory, ale również umowa zawarta między rozwiedzionymi małżonkami. Umowa taka może być zawarta także w sposób dorozumiany, a o jej istnieniu może świadczyć fakt, że alimenty były faktycznie uiszczane przez byłego małżonka do dnia jego śmierci na rzecz osoby uprawnionej.

Wysokość renty rodzinnej.

Renta rodzinna wynosi: dla jednej osoby uprawnionej – 85% świadczenia, które przysługiwałoby zmarłemu; dla dwóch osób uprawnionych – 90%  tegoż świadczenia: dla trzech lub więcej osób uprawnionych – 95% świadczenia, które przysługiwałoby zmarłemu.