Ustalenie ojcostwa ma na celu ustalenie, kto jest ojcem dziecka pozamałżeńskiego. Zgodnie z art. 72 Kodeksu Rodzinnego i Opiekuńczego, jeżeli nie zachodzi domniemanie, że ojcem dziecka jest mąż jego matki, albo gdy domniemanie takie zostało obalone, ustalenie ojcostwa może nastąpić albo przez uznanie ojcostwa albo na mocy orzeczenia sądu.
W art. 62 § 1 Kodeksu Rodzinnego i Opiekuńczego zawarte zostało domniemanie, zgodnie z którym ojcem jest ten, na którego wskazuje małżeństwo, czyli mąż matki. Domniemanie powyższe obowiązuje od chwili zawarcia małżeństwa do upływu 300 dni od ustania lub unieważnienia małżeństwa. Urodzenie się dziecka po upływie 300 dnia od ustania małżeństwa nie wywołuje żadnych skutków prawnych dla byłego męża.
W jaki sposób ojciec dziecka może uznać swoje ojcostwo?
Ustawodawca wskazał trzy formy uznania ojcostwa: uznanie przed kierownikiem urzędu stanu cywilnego, uznanie przed sądem opiekuńczym, uznanie przed polskim konsulem lub osobą wyznaczoną do wykonywania funkcji konsula. Uznanie ojcostwa wymaga dwóch oświadczeń: mężczyzny, który uznaje swoje ojcostwo, oraz matki dziecka, które potwierdza, że oświadczenie mężczyzny jest zgodne z prawdą. Oba oświadczenia muszą zostać złożone niezależnie od sposobu uznania. Uznanie ojcostwa może nastąpić: przed urodzeniem się dziecka, po urodzeniu się dziecka, przy sporządzeniu aktu urodzenia. Uznanie ojcostwa nie może nastąpić, jeżeli toczy się sprawa o ustalenie ojcostwa. Nadto, uznanie ojcostwa nie może nastąpić po osiągnięciu przez dziecko pełnoletności.
W sytuacji, gdyby doszło do nieprawidłowego uznania ojcostwa np. ojciec byłby przekonany, że dziecko jest jego dzieckiem biologicznym, a następnie okazałoby się, że tak nie jest, to można rozważyć wytoczenie powództwa o ustalenie bezskuteczności uznania ojcostwa.
Sądowe ustalenie ojcostwa.
Jedynym ze sposób ustalenia ojcostwa jest sądowe ustalenie ojcostwa. Gdy rodzice nie mogą się porozumieć i ojciec biologiczny dziecka nie uznał swojego ojcostwa przed kierownikiem urzędu stanu cywilnego, to jedyną drogą jest ustalenie ojcostwa przez sąd. Sprawę rozpoczyna złożenie pozwu o ustalenie ojcostwa. Druga strona, po doręczeniu jej odpisu pozwu, może wnieść na niego odpowiedź, w której ustosunkuje się do twierdzeń strony przeciwnej. W sprawach o ustalenie ojcostwa bardzo ważne jest, żeby już w pozwie wskazać na okoliczności, które będą odpowiednio uzasadniały twierdzenie, iż wskazany mężczyzna jest ojcem dziecka. Dobrze jest także powołać dowody na ich poparcie, np. dowód z przesłuchania świadków.
Kto może wystąpić do sądu o ustalenie ojcostwa?
Matka i ojciec mogą wytoczyć powództwo o ustalenie ojcostwa do czasu uzyskania pełnoletności dziecka, a gdy dziecko jest pełnoletnie, to może wytoczyć powództwo samodzielnie. Powództwo o ustalenie ojcostwa może wytoczyć także prokurator. W pozwie matka dziecka może żądać od domniemanego ojca alimentów na dziecko, zwrotu kosztów wyprawki dla dziecka oraz zwrotu kosztów utrzymania matki w okresie okołoporodowym. Wysokość alimentów ustala się, biorąc pod uwagę usprawiedliwione potrzeby dziecka, jak i możliwości zarobkowe i majątkowe rodzica zobowiązanego do ich płacenia.
W jakich sytuacjach można żądać sądowego ustalenia ojcostwa?
Sądowe ustalenie ojcostwa dziecka może dotyczyć tylko sytuacji, gdy: dziecko nie jest objęte domniemaniem pochodzenia od męża matki, albo domniemanie pochodzenia od męża matki zostało obalone, nie nastąpiło uznanie ojcostwa albo doszło do ustalenia bezskuteczności tegoż uznania. Zatem ustalenie ojcostwa na drodze sądowej może dotyczyć tylko dziecka, które nie narodziło się w małżeństwie (chyba, że domniemanie pochodzenia od męża matki zostało obalone) i które nie zostało uznane przez ojca lub doszło do ustalenie bezskuteczności tego uznania.
Obecnie powszechnym sposobem ustalenia ojcostwa biologicznego jest przeprowadzenie testów na ojcostwo. Najpopularniejszą metodą ustalenia ojcostwa jest przeprowadzenie dowodu z badań DNA, badanie to w 99,99% potwierdza ojcostwo.
W jakim czasie można wystąpić do sądu o ustalenie ojcostwa?
Ustawodawca ograniczył terminem możliwość wniesienia powództwa przez matkę oraz domniemanego ojca dziecka. Powództwo w powyższej sytuacji może zostać wniesione do czasu osiągnięcia przez dziecko pełnoletności, czyli osiągnięcia 18 roku życia. Niedopuszczalne jest wniesienie powództwa po śmierci dziecka.
Ustalenie ojcostwa a dziedziczenie.
Sądowe ustalenie ojcostwa prowadzi do możliwości dziedziczenia po zmarłym ojcu. Zgodnie z obowiązującymi przepisami, dziecko pozamałżeńskie ma takie same prawa do dziedziczenia po ojcu i matce, a także po członkach ich rodzin, jak dzieci pochodzące z małżeństwa.
Pomoc Adwokata
Pamiętaj, że jeśli potrzebujesz adwokata, to chętnie Ci pomogę. Doradzam klientom z obszaru całej Polski, w tym również w ramach konsultacji online oraz porad telefonicznych. Zapraszam serdecznie do zapoznania się z moją ofertą oraz do kontaktu!
