Obecnie obowiązujący w Polsce Kodeks Karny przewiduje kilka rodzajów kar. Zgodnie z art. 32 Kodeksu Karnego, są to: grzywna, ograniczenie wolności, pozbawienie wolności, 25 lat pozbawienia wolności oraz kara dożywotniego pozbawienia wolności.
Na czym polega kara ograniczenia wolności?
Zgodnie z kolei z art. 34 Kodeksu Karnego, jeżeli ustawa nie stanowi inaczej, kara ograniczenia wolności trwa najkrócej miesiąc, najdłużej 2 lata; wymierza się ją w miesiącach i latach. Sąd może wymierzyć karę ograniczenia wolności w jednej z dwóch form, a zatem, kara ograniczenia wolności polega na: obowiązku wykonywania nieodpłatnej, kontrolowanej pracy na cele społeczne lub na potrąceniu od 10% do 25% wynagrodzenia za pracę w stosunku miesięcznym na cel społeczny wskazany przez sąd.
Praca na cele społeczne.
Obowiązek wykonywania nieodpłatnej, kontrolowanej pracy na cele społeczne (w wymiarze od 20 do 40 godzin miesięcznie) może być orzekany zarówno wobec sprawcy pozostającego w stosunku zatrudnienia, jak i wobec osoby niepracującej. Czas pracy skazanego, który nie pozostaje w stosunku pracy, nie może przekraczać 8 godzin na dobę; na wniosek skazanego czas ten może być przedłużony do 12 godzin. Skazanemu pozostającemu w stosunku pracy przydziela się pracę, którą może on wykonywać w czasie niewykonywania zatrudnienia. Łączny czas pracy skazanego nie może przekraczać 8 godzin na dobę; na wniosek skazanego czas ten może być przedłużony do 12 godzin. Wykonywanie nieodpłatnej, kontrolowanej pracy na cele społeczne może odbywać się także w dni ustawowo wolne od pracy i dni wolne od pracy u danego podmiotu, na rzecz którego jest ona wykonywana.
Czy jest możliwa zmiana prac społecznych na potrącanie z wynagrodzenia?
Wymierzenie oskarżonemu kary ograniczenia wolności w postaci prac społecznych często prowadzi do sytuacji, że taka osoba ma ograniczone możliwości zarabiania w czasie, kiedy musi wykonać prace społeczne. Czy zatem można zamienić prace społeczne na zapłatę określonej kwoty? Odpowiedź brzmi – co do zasady – tak.
Zgodnie z treścią artykułu 63a Kodeksu Karnego Wykonawczego, w szczególnie uzasadnionych wypadkach sąd może zmienić formę obowiązku wykonywania pracy, przyjmując 20 godzin pracy na cele społeczne za równoważne 10% wynagrodzenia za pracę. Orzeczona praca nie może przekroczyć 40 godzin w stosunku miesięcznym.
Jakie są przesłanki zamiany prac społecznych na potrącanie z wynagrodzenia?
Przede wszystkim skazany musi być zatrudniony na podstawie umowy o pracę. Sąd nie uwzględni zatem wniosku o zamianę prac społecznych na potrącenie z wynagrodzenia, jeśli skazany będzie wykonywał pracę na innej podstawie. Umowa zlecenie, umowa o dzieło czy też zupełny brak umowy oznacza co do zasady nieuwzględnienie wniosku przez sąd.
Nadto, przepisy stanowią, że Sąd może uwzględnić wniosek skazanego i zmienić formę wykonywania kary ograniczenia wolności w przypadku wystąpienia w sprawie szczególnie uzasadnionych wypadków. Przyjmuje się, że taka sytuacja będzie miała miejsce wtedy, gdy wykonywanie kary ograniczenia wolności w postaci, jaka została pierwotnie wymierzona w podlegającym egzekucji wyroku, jest niemożliwie lub znacznie utrudnione. Co ważne, te ostatnie okoliczności nie mogą być przez skazanego zawinione. To, czy w danej sprawie występują takie szczególnie uzasadnione wypadki, będzie oceniał sąd w realiach konkretnej sprawy.
Zatem zmiana formy wykonywania kary ograniczenia wolności będzie możliwa w sytuacji, gdy pracodawca rozwiązał ze skazanym stosunek pracy albo gdy skazany podjął pracę i odbywanie kary w postaci nieodpłatnej, kontrolowanej pracy albo w znacznym stopniu utrudnia mu jej prawidłowe wykonywanie, w związku z czym wniósł o jej zmianę, np. karę ograniczenia wolności z potrąceniem z wynagrodzenia za pracę. Należy wspomnieć, że możliwa jest również zamiana odwrotna wtedy, gdy jest to korzystniejsze dla skazanego.
We wniosku można zatem powoływać się na: sytuację materialną skazanego, konieczność zapewnienia bytu rodzinie, chęć regulowania innych zobowiązań finansowych, a co z tym związane – konieczność regularnej pracy i odkładania pieniędzy.
Wniosek o zmianę prac społecznych na potrącenie z wynagrodzenia.
Należy pamiętać, że decyzji o zamianie formy kary ograniczenia wolności sąd nie podejmuje z urzędu. Skazany musi złożyć do sądu właściwy wniosek, żeby sąd w ogóle zajął się tą kwestią. Wniosek trzeba złożyć do sądu rejonowego. Jest to sąd, w którego okręgu kara ograniczenia wolności jest lub ma być wykonywana, nie zaś sąd, który wyrokował w pierwszej instancji.
Skazany za wniosek o zmianę formy wykonywania kary ograniczenia wolności nie ponosi opłat sądowych. Wniosek może zostać złożony nie tylko przez skazanego, ale także przez jego obrońcę, prokuratora lub też sądowego kuratora zawodowego.
Pomoc Adwokata
Pamiętaj, że jeśli potrzebujesz adwokata, to chętnie Ci pomogę. Doradzam klientom z obszaru całej Polski, w tym również w ramach konsultacji online oraz porad telefonicznych. Zapraszam serdecznie do zapoznania się z moją ofertą oraz do kontaktu!
